بررسی ماهیت و اثار حقوق ارتفاق دولت در املاک خصوصی در حقوق ایران

در بدست دادن تعریف حق ارتفاق، محدود و محصور در قانون مدنی نیستیم و می توانیم با توجه به قوانین دیگر ارکانی متفاوت از حق ارتفاق مصرح در قانون مدنی ارائه دهیم. البته این به این معنا نیست که ماهیت و ذات حقوق ارتفاقی دولت با حق ارتفاق خصوصی متفاوت است. ماهیت حقوقی استفاده دولت از املاک خصوصی، مشکک است میان اینکه ناشی از قواعد عمومی مالکیت است و یا حق ارتفاق ؟ به نظر می رسد که این حق دولت نوعی حق ارتفاق الزامی است که بر املاک خصوصی تحمیل شده است. زمانی که از حق ارتفاق دولت خسارتی به ملک اشخاص وارد شود نمی توان بر اساس ماده 11 ق.م.م حکم به رفع مسئولیت دولت داد چرا که در تمامی مواد مربوط به حقوق ارتفاقی دولت تصریح به لزوم جبران این خسارت شده است. حقوق ارتفاقی دولت نباید منجر به سلب مالکیت اشخاص و یا خارج شدن ملک از قابلیت انتفاع شود، در غیر اینصورت، با مفهومی غیر از حق ارتفاق روبرو هستیم.